Sezon wakacyjny w pełni. Urlopy, kolonie, wyjazdy rodzinne, weekendy ze znajomymi na działce, biwaki pod namiotem, na to wszystko czekaliśmy cały rok. Wreszcie możemy odpocząć, odreagować stres, zrelaksować się i uciec od zgiełku miasta. Spacery po lesie czy grill ze rodziną i przyjaciółmi, to wspaniałe sposoby na taki odpoczynek. Niestety, podczas takich przyjemności, musimy też pamiętać o zdrowiu swoim i najbliższych. Każdy kontakt z przyrodą, nawet ten na własnej działce czy w przydomowym ogrodzie, to ryzyko spotkania i zostania ukąszonym przez kleszcza. Powiemy Wam jak zapobiegać boreliozie i jakie są sposoby jej leczenia.
Jakie są objawy boreliozy?
Przyzwyczajeni jesteśmy, że sezon na kleszcze rozpoczyna się kiedy pogoda zmienia się na ciepłą, czyli okolice maja i czerwca. Tymczasem te miesiące to jeden z dwóch szczytowych okresów aktywności kleszczy. Tak naprawdę kleszcze pojawiają się już w marcu, kiedy temperatury zimowe wycofują się i termometr zaczyna wskazywać ok. 6o. Drugi szczyt ich aktywności to przełom lata i jesieni – końcówka września i październik. Oczywiście w dzisiejszych czasach, kiedy globalne ocieplenie powoduje zmiany temperatur, możliwy jest dłuższy okres aktywności tych pajęczaków. Dotychczasowe badania dowodzą, że ukąszenie kleszcza to najpopularniejsza przyczyna boreliozy. Inne rodzaje owadów co prawda też mogą ją przenosić na człowieka, natomiast zdarza się to dużo rzadziej. Choroba ta nie jest też zaraźliwa i jedyne przypadki, kiedy może przenieść się z człowieka na człowieka, to transfuzja krwi lub przeszczep organu, albo u kobiet w ciąży, z matki na dziecko.
Borelioza niestety może być ukryta w naszym organizmie przez długie lata i rozwijać się bezobjawowo. Zdarzają się przypadki, że dopiero po kilkunastu latach chory zaczyna odczuwać jej skutki. Borelioza nieleczona może mieć bardzo poważne konsekwencje dla zdrowia. Najwcześniejszym objawem zakażenia jest rumień, kilkucentymetrowej szerokości, pojawiający się w miejscu ukąszenia przez kleszcza. Utrzymuje się on kilka dni i jest sygnałem do natychmiastowego podjęcia leczenia. Niestety, pojawia się on tylko u części osób zakażonych i nie zawsze daje możliwość wczesnej reakcji. Większość wczesnych objawów może kojarzyć się z innymi chorobami zakaźnymi, co utrudnia diagnozę. Osłabienie organizmu, bóle mięśni, głowy, stawów czy gorączka – to wszystko może oznaczać początki boreliozy. Gdy choroba ta dłużej rozwija się w naszym organizmie, może wystąpić mnóstwo kolejnych, poważniejszych oznak. Lista przypadłości wywołanych boreliozą jest długa, natomiast te najbardziej popularne to:
• ciągłe zmęczenie
• silne bóle stawów i mięśni
• zaburzenia słuchu i widzenia
• bóle w klatce piersiowej
• drętwienie nóg i rąk
• problemy z sercem
• zapalenia skóry
• neuroborelioza (zapalenie opon mózgowych, porażenie nerwów twarzy)
Jak można zapobiec boreliozie?
Co prawda jest dostępna szczepionka zapobiegająca wystąpieniu kleszczowego zapalenia mózgu, niestety, jak dotąd nie ma skutecznej szczepionki, która całkowicie chroniłaby nas przed zarażeniem boreliozą. W związku z tym najważniejszy sposób na uniknięcie jej to zminimalizowanie szansy na zostanie ugryzionym przez kleszcza. Najlepsze sposoby zapobiegania boreliozie to:
• Noszenie właściwego stroju – kiedy udajemy się na spacer do lasu lub spędzamy dłuższy czas w terenie z dużą ilością trawy i krzaków, musimy zadbać o odpowiednio chroniące nas ubranie. Należy zadbać o właściwe osłonięcie rąk długimi rękawami i nóg długimi nogawkami i wysokimi butami. Na głowie musimy mieć jakieś nakrycie: kapelusz, czapka z daszkiem czy nawet zawiązana chusta.
• Stosowanie środków odstraszających kleszcze i inne insekty – chemiczne preparaty, oparte na ikarydynie lub DEET – substancjach skutecznych przeciwko kleszczom. Używane najczęściej na ubranie. Nie należy łączyć ze sobą tych substancji.
• Unikanie miejsc, w których jest największe ryzyko – w miarę możliwości, starać się nie przechodzić przez wysoką trawę i nie potrącać gałęzi krzaków (do około 150 cm, kleszcze nie wspinają się na drzewa, wbrew powszechnemu przekonaniu).
• Dokładne sprawdzanie skóry – po powrocie z lasu czy pobytu na działce, musimy bardzo sumiennie skontrolować całą powierzchnię naszej skóry. Szczególną uwagę musimy poświęcić wszelkim zakamarkom, gdzie mogą skryć się kleszcze. W przypadku znalezienia kleszcza na skórze należy natychmiastowo usunąć go w bezpieczny sposób i zdezynfekować miejsce, w którym się znajdował.
Czy boreliozę można wyleczyć?
Przyczyna boreliozy, to zakażenie organizmu bakteriami znajdującymi się ślinie kleszczy. Na szczęście większość przypadków boreliozy można z powodzeniem leczyć. Główny sposób leczenia to terapia antybiotykami. Co ciekawe, antybiotyk, który wykazuje najlepsze działanie, początkowo został uznany za nieskuteczny i przez wiele lat nie był nawet brany pod uwagę, gdyż nie sprawdzał się zbyt dobrze w zwalczaniu popularnych bakterii. Okazało się jednak, że jest niezwykle skuteczny walce z krętkami, które wywołują boreliozę. Są też inne metody, którymi próbuje się leczyć tę chorobę, nie są one jednak tak skuteczne jak antybiotyki. Oczywiście terapia antybiotykami musi być prowadzona przez lekarza.
